Asbest, beyaz toprak olarak bilinir ve ısıya dayanıklı olduğu için inşaat sektörü gibi birçok sektörde kullanılır. 31.12.2010 tarihinde yapılan yasal düzenleme ile asbest kullanımı yasaklanmıştır. İnsan sağlığına zararlı etkileri bulunuyor.

İnsan ve çevre sağlığının korunması için asbest raporları hazırlanıyor. Kentsel dönüşüm çalışma alanlarında yapılan inşaat işlemlerinde kullanılan malzemelerin asbestten ayrıştırılmasını ve uzaklaştırılmasını sağlayan resmi belge türüdür.

Kentsel dönüşüme giren alanlarda binalar yıkılmadan önce asbest analizleri yapılır ve düzenlenen rapora göre işlemler yapılır. Analiz ve raporlama işlemleri, insan ve çevre sağlığının korunmasını hedefliyor ve tespit edilen materyaller, atık taşıma araçları ile atık arıtma tesislerine taşınıyor.

Asbest Raporu Nedir?

Kentsel dönüşüm projelerinde eski binaların söküm yapılabilmesi için yapılan analiz çalışmaları sonucu hazırlanan rapora, asbest raporu denir. Raporlama çalışmaları, binaların yapısında bulunan materyallerde asbest içerikli madde olup olmadığı tespit edilir ve tüzükte belirtilen kurallara göre söküm ve söküm sonrası taşınma işlem adımlarını gösterir.

Dünya sağlık örgütü, asbest maddelerini, kansorejen maddeler olarak belirlemiştir. Beyaz killi toprak olarak bilinen bu malzemeler, inşaat ve tekstil gibi sektördeler çok kullanılıyor. Yapılacak işlemler öncesinde, insan ve çevre sağlığını tehdit edecek malzeme olup olmadığının tespit edilmesi ve asbest raporunun düzenlenmesi gerekiyor.

Asbest Raporu Nasıl Alınır?

Bina yapımı ve yıkımı işlemlerinde asbest raporu alınması zorunluluğu vardır. Yapımında, beyaz kil toprağı kullanılmış olan tüm binaların yıkımı öncesinde asbest analizlerinin yapılması ve söküm işlemleri adımlarını gösteren raporun alınması gerekiyor. Kentsel dönüşüm için bina yıkımı yapılacağı için gerekli analizlerin yapılıp yapılmadığı belediyeler tarafından denetleniyor.

Asbest raporu almak isteyenler, Çevre ve Koruma ve Kontrol Müdürlüğüne başvuruda bulunanlar, gerekli analizlerin yapılmasını sağlıyor. Binada kullanılan materyallerin tümü zararlı madde içerip içermediği açısından inceleniyor. Yapılan tüm incelemeler sonunda asbest raporu alınır ve yıkım işlemleri yasaların göstermiş olduğu işlem adımları ile yapılır.

Asbest Raporu Alma Süreci

İnsan ve çevre sağlığının korunması her zaman önemlidir ve önceliklidir. Belediyeler, asbest raporu olmayan binaların yıkımına izin vermiyor. Bunun için kentsel dönüşüm kapsamında binanın yıkımını yapacak olanlar, şu süreçleri uygulayarak asbest raporu alabiliyor:

  • Asbest raporu başvurusu,
  • Uzman ekiplerin, yıkılacak olan binaya yönlendirilmesi,
  • Alınan numunelerin, analiz için yeterli teknolojiye sahip olan laboratuvarlara götürülmesi,
  • Materyallerin analizleri,
  • Uzmanlar tarafından rapor düzenlenmesi,

Bu süreçler sonunda, asbest yoktur raporu verildiğinde, binanın söküm işlemlerine başlanabiliyor. Asbets vardır raporu düzenlendiğinde, söküm işlemleri, uzman ekipler gözetiminde yapılır.

Asbestli malzemeler bir araya toplanır ve belediyeye bilgi verilerek uygun araçlarla imha için belirlenen alanlara güvenli bir şekilde taşınır. Asbest raporu ile birlikte katı atık raporunun da düzenlenmesi gerekiyor.

Asbest Ölçümü Nedir?

Asbest ölçüm işlemleri için farklı yöntemler kullanılabiliyor. Öncelikle, bina yıkım, söküm, tamir gibi çalışmaları öncesinde asbestli madde olup olmadığı tespit edilmeye çalışılır. Numune alma ve ölçüm işlemleri uzman elemanlar tarafından yapılmalıdır.

Ölçüm için asbest olabileceği düşünülen alanlardan numune alınır ve analiz yapılacak laboratuvara taşınır. Asbest ölçümü için taramalı elektron mikroskobu, tansmisyon elekton mikroskobu, polarize ışık ve Fourier transform ınfrared spektroskopisi mikroskopları ile analizler yapılır. Asbest ölçümleri, hem zararlı madde içerip içermediği hem de solunan havaya etkisinin belirlenmesini sağlar.

Asbest Analizi Nasıl Yapılır?

Sökümü yapılacak olan binalardan alınan numunelerin analizleri, yasalarla yeterlilikleri belirlenen laboratuvarlarda yapılır. Analizler, katı madde numuneleri ve ortamdaki askıda kalan asbest analizi olarak ayrı ayrı yapılır.

Katı numuneler için yapılacak olan asbest analizi, malzeme içerisindeki zararlı maddelerin tespit edilmesini sağlar. Asbest bulunabilen katı maddeler arasında, amosit, krizotil, antoflit, aktinolit, krokidolit ve tremolit yer alıyor.

Tüm analizler, İSGÜM tarafından yetki verilmiş olan laboratuvarlarda, yetki belgesine sahip uzman elemanlar tarafından yapılır. Mikroskop cihazlarında yapılan analizler sonucu elde edilen veriler hazırlanacak olan rapora yazılır. Analiz sonucun, asbest olduğu tespit edilirse, bina söküm işlemleri, uzman elemanlar tarafından yapılır.

Askıda kalan asbest analizleri de uzman elemanlar tarafından yapılan çalışmalardır. Uçucu asbest lifleri örnekleri alınır ve alınan numuneler, laboratuvarlarda analiz edilir. Yetkili firmalar tarafından yapılan numune alma ve analiz yapma işlemleri, belediyeler ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından denetlenir.

Asbest Raporu Fiyatı Nasıl Belirlenir?

Asbest raporu, yetkilendirilmiş danışmanlık firmaları tarafından ve laboratuvar ortamında yapılan analizler sonucunda hazırlanıyor. Analizlerin yapılabilmesi için söküm yapılacak binanın büyüklüğü, numune alma işlemleri, laboratuvar çalışmaları ve raporlama işlemlerine göre asbest rapor fiyatları belirleniyor.

Uzman kişiler tarafından çalışmalar yapılması gerektiği için fiyat belirlemesi, yapılacak olan çalışmaların boyutuna göre değişiyor. Numune alınacak olan alanın büyüklüğü ve çalışma süresi, asbest raporu talebinde bulunanlara daha uygun ve tarife üzerinden fiyat verilmesini sağlıyor.

Asbest Raporu Alırken Dikkat Edilmesi Gerekenler

Kentsel dönüşüm ya da farklı amaçlarla yıkımı ve sökümü yapılacak olan binalar için asbest raporu alınmalıdır. Rapor alınmadan binanın yıkımı için izin verilmeyecektir. Farklı sektörlerde kullanılan asbest içerikli materyalleri kullanan firmalar, yapılacak işlemler için asbest raporu alırken yetkili firmalardan hizmet almaya dikkat etmelidir.

Dikkat edilmesi gereken hususlar arasında, analizlerin yapılacağı laboratuvarın hem yasal hem de teknik açıdan yeterliliğe sahip olması, işlemlerin uzman kişiler tarafından yapılması yer alıyor. Asbest hem katı maddelerde hem de havada asılı kalan lif taneciklerinde yer alabiliyor.

Bunun için numuneler ona göre alınmalıdır. Asbest raporu için başvuru yapıldığında uzman elemanlar haricinde başkalarının numune almamasına izin verilmemelidir. Analizler, teknoloji açısından yeterli alt yapıya sahip laboratuvarlarda yapılmalıdır.

Asbest Raporu Zorunlu Mu?

Yapımında beyaz kil toprak malzemesi kullanılan binalar için yıkım işlemleri yapılacağı zaman asbest raporu alınması zorunluluğu vardır. Asbest maddesi, insan ve çevre sağlığı açısından büyük tehditler oluşturuyor. Bunun için yıkım sırasında insanların ve çevrenin zarar görmemesi için numune alma, analiz yapma ve rapor hazırlama zorunluluğu bulunuyor.

Yıkımı yapılacak olan binalar için önceden belediyelere bilgi verilir ve belediyeler, asbest raporu olan binaların yıkımına izin verir. Hazırlanan raporda, asbest yoktur ibaresi yer alıyorsa, iş güvenliği kurallarına göre yıkım yapılır.

Asbest vardır ibaresi yer alan raporlarda, bina yıkımında uzman kişilerin bulunması gerekiyor ve asbest içeren materyallerin ayrıştırılması yapılıyor. Ayrıştırılan asbest materyaller, katı atık taşıma yönetmeliğine uygun araçlarla, gerekli imha işlemlerinin yapılacağı alana taşınır.

Asbest Envanterinin İşlem Adımları Nelerdir?

Asbestli madde tespitlerinin ve söküm işlemlerinin belirlenen kurallara göre yapılmasını sağlayabilmek için asbest envanteri uzmanı kişi ve kuruluşlarla çalışmak gerekiyor. Envanter raporu ve analiz raporu olmadan söküm işlemlerine izin verilmeyecektir.

Asbest envanter raporu işlem adımları şunlardır:

  • Yetkili işletme ve uzman kişilerle anlaşma,
  • Söküm, tamirat ve tadilat yapılacak olan alanların belirlenmesi,
  • Uzmanların belirtilen alanlardan numune alması,
  • Numunelerin laboratuvarda incelenmesi,
  • Tespitlere göre rapor düzenlenmesi,

Asbest envanter raporunda, hangi materyallerde hangi oranlarda asbest olduğu belirtilir ve buna göre gerekli önlemlerin alınması gerektiği belirtiliyor.

Asbest Envanter Raporu Hangi Durumlarda İstenir?

Asbest analiz ve envanter raporlarının hangi durumlarda istendiği ve nelere dikkat edilmesi gerektiği hususları bilinmelidir. Kentsel dönüşüm için bina yıkımı, tamirat ya da tadilat için fabrika ya da gemi söküm işlemleri için asbest envanter raporu istenir.

Yıkımı yapılacak olan bina konut ise belediyeler, iş yeri türünde ise iş sağlığı güvenlik uzmanları tarafından asbest envanter raporunu istiyor. Yıkım ve söküm işlemleri haricinde, sanayi kuruluşlarının, tamiratları, sigorta ve kredi işlemleri, iş sağlığı ve güvenliği, tesis devir işlemleri gibi işlemler için asbest envanter raporu isteniyor.

İşlem öncesinde, bina ve alanın nerelerinde asbestli materyal olduğunun bilinmesi gerekiyor. Bu tür yerlerde yapılacak işlemleri, uzman kişiler tarafından, insan ve çevre sağlığı güvenlik önemleri alındıktan sonra yapılıyor.